çatı aday

demokratiklik konusunda (yazar: vito scaletta) katılıyorum. demokrasilerde çoğunluk sağlamak için öne çıkanlar seçenekler sunarlar, seçme ehliyeti almış olanlar fikirleri doğrultusunda görüş bildirirler. torba yasa, çatı aday, ittifak filan işin içine girince seçim yapmanın çok anlamı kalmıyor gerçektende.

küçük bir anekdot;
Bir gün Sokrates yine öğrencileriyle sohbet ederken bir öğrencisi Sokrates'e sorar:
─ Eğer demokrasi çoğunluğun kararını kabul etmekse, adil olan da bu değil midir? Mesela yüz kişinin oy kullandığı bir yerde elli bir kişinin kararına mı uymak daha adil ve doğru olur yoksa kırk dokuz kişinin kararına uymak mı? Hem çok mümkündür ki daha çok insanın daha az insandan yanılma ihtimali daha azdır. Şu halde sizin demokrasiye karşı çıkmanız doğru olmadığı gibi haklı da sayılmaz.
Bunun üzerine Sokrates her zaman olduğu gibi soru cevap yöntemini kullanarak o öğrencisine önce sorar.
─ Bize söyler misin bilge olmak mı daha zordur yoksa cahil olmak mı daha zordur?
Öğrenci:
─ Elbette ve hiç şüphesiz bilge olmak daha zordur. Bilge olmak için çok okumak araştırmak ve yorulmak gerekirken cahil olmak için bir şey yapmaya gerek yoktur.
Sokrates:
─ Peki o halde bize yine söyler misin toplumlarda cahil insanların sayısı mı çok olur yoksa bilge insanların sayısı mı çok olur?
Öğrenci:
─ Elbette ve hiç şüphesiz cahil insanların sayısı fazla olur.
Sokrates:
─ Peki bize yine söyler misin bir gemide yüz yolcu bulunsa geminin nerede-nasıl ve hangi yönde yelken açması gerektiğini kaptan mı daha iyi bilir yoksa o yüz yolcu mu?
Öğrenci:
─ Eğer yolcular içinde Denizcilik bilgisi olan yoksa pek tabi en iyi bilen kaptandır.
Sokrates:
─ Peki o halde diyebilir miyiz ki herkes her konuda karar veremez, herkes bildiği yerde konuşmalı ve her iş ehline verilmeli?
Öğrenci:
─ Pek tabi olması gereken budur.
Sokrates:
─ Peki o halde bize yine söyler misin kimin hangi konuda bilgili olup olmadığını bilmeden sadece çoğunluk oldukları için kararlarını doğru bulmak adil ve doğru olabilir mi? Hem sen de kabul ettin ki bir toplumda cahillerin sayısı bilgelerden hep daha çok olur…

Günümüzdeki süreçte muhalefet için "çatı aday" demek, "Ekrem / Mansur aday olmazsa oy vermem!" diyenlerin cidden oy vermemesine sebep olur. Ancak ilk turda Ekrem de Mansur da aday olursa, ikinci tura kalana her muhalif oyunu verir. Kılıçdaroğlu da Akşener de İmamoğlu da Yavaş da aday olursa, muhalefetin ikinci turda seçimi kazanma şansı artar.

Günümüz iktidarı için ise tam aksi geçerlidir. Bahçeli, Soylu ve Erdoğan'ın aday olduğu bir senaryoda bu durum çok yüksek ihtimalle iktidarın muhalefete oy kaptırmasına sebep olacaktır. Bunun yanında ülkesel olarak olmasa da bölgesel bazda kısmi oy artışları da görülebilir.

Demokratiklik konusunda ise "çatı aday" tamlamasıyla demokrasinin çok yakın olmadığı söylenebilir. Demokraside vatandaşlara seçim sunulur, vatandaş iki seçenekten birini seçmeye zorlanmaz.